Πρωταγωνιστούν: Γιάννης Γιαννούλης, Δήμητρα Γκλιάτη, Γιούλη Καρναχωρίτη, Ρηνιώ Κυριαζή, Μαρίνα Πανηγυράκη
Σκηνοθεσία: Νίκος Φλέσσας
Υπόθεση: Τέσσερις γυναίκες ηθοποιοί, τέσσερα κομμάτια της ίδιας γυναίκας σε διαφορετικούς χρόνους συναντούν η μία την άλλη, τραγουδούν η μία στην άλλη, ελευθερώνουν η μία την άλλη και προσκαλούν τον άντρα σ’ ένα ανάστροφο οδυσσειακό ταξίδι στη θάλασσα μέσα μας. Σε μια εποχή, όπου νιώθουμε όλοι φάλτσοι, η μουσική για την Ρηνιώ Κυριαζή «δεν είναι οι νότες, είναι οι ιστορίες μας, οι αγάπες, τα σώματα, οι λίμνες και οι θάλασσες μέσα μας.»
Κριτική (Αρθρογράφος: Σοφία Σιμελιτίδου)
«Εσένα η βουτιά σου πιάνει πάτο;»
Στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων παρουσιάζεται το κείμενο της Ρηνιώς Κυριαζή, «Η Μεγάλη Άρκτος», σε σκηνοθεσία Νίκου Φλέσσα, και καλεί όλους τους περαστικούς, από το κέντρο της Αθήνας, σε μια από τις πιο ζεστές παραστάσεις της χρονιάς. Η παιδική μελαγχολία συνομιλεί με την Ηλέκτρα και τον Ορέστη, κάνοντας τον πολυχώρο να μοιάζει πότε με το δάσος από Μπαομπάπ του Μικρού Πρίγκιπα, και πότε με νεκροταφείο αρχαίας τραγωδίας.
Η θεατρική πράξη, διάχυτη στον χώρο, λάμβανε χώρα πότε στο υπερυψωμένο φουαγιέ και πότε σε αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε, αυθαίρετα, θεατρική πλατεία. Ένας θεατρικός χώρος μη περιχαρακωμένος, που εξ’ αρχής τοποθετούσε τους θεατές μέσα στον άξονα της παράστασης, καθιστώντας τους όχι απλούς παρατηρητές αλλά και συνομιλητές. Τα σκηνικά λιτά, ενώ ο εξαιρετικός φωτισμός ικανοποιούσε κάθε ανάγκη σκηνικού πλουραλισμού. Η πρώτη πράξη αρχίζει και βρίσκει τους θεατές με το κεφάλι ψηλά, αφού οι δύο ηθοποιοί τοποθετημένοι στον άνω χώρο του θεάτρου ξεκινούν ένα «πινγκ πονγκ» τηλεφωνημάτων. Τα τηλέφωνα, όντας η δίοδος για να καταλάβουμε την αρχή, την φθορά και το τέλος μιας σχέσης, αποτελούν ένα εύρημα το οποίο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί πρωτότυπο, αλλά σίγουρα καθίστατο ένα ευνόητο σκηνικό μέσο. Η παραγωγή του νοήματος σε αυτή την πρώτη πράξη ήταν αβίαστη, μεθοδική και κατάφωρη, αφού το ζευγάρι, μέσω ενός καλογραμμένου κειμένου, προχωράει σταδιακά από την αφθαρσία του πρώτου έρωτα, μέχρι την φθορά της ύστερης συνήθειας, ενημερώνοντας σταδιακά τους θεατές για όλα τα ενδιάμεσα στάδια. Η σκηνή τελειώνει και η παράσταση άρχισε «να περπατάει, να περπατάει, να περπατάει, να περπατάει, να περπατάει»… Η συχνή αναφορά της φράσης αυτής με σημείο εκκίνησης το τέλος της πρώτης σκηνής και το τέλος της συνομιλίας του ζευγαριού, θα γίνει το νήμα που θα διαπεράσει όλη την παράσταση. Το περπάτημα, προς αναζήτηση της χαμένης αγάπης, οδηγεί στο να χαθείς και ο ίδιος, όπως μας πληροφορεί η παράσταση. Η πρωταγωνίστρια λοιπόν, η Όλγα, χάνεται, και η δράση κατεβαίνει στα καθ’ ημάς, στον κάτω χώρο. Ο χώρος αυτός γίνεται ένα πεδίο συνάντησης θεατών και ηθοποιών. Το δεύτερο αυτό μέρος, αν μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε έτσι, το διέπει μια τελείως διαφορετική ατμόσφαιρα. Το αισθητηριακό υπόβαθρο όλης της παράστασης αρχίζει να γίνεται εμφανές καθώς μας εκπλήσσουν, σταδιακά, οι προσεκτικά και διεισδυτικά δουλεμένες ερμηνείες των ηθοποιών. Το σκηνικό, αποτελείται από έναν πάγκο, ο οποίος άλλοτε θυμίζει βωμό και άλλοτε παγκάκι στην πλατεία του χωριού. Οι τέσσερις γυναίκες ηθοποιοί δίνουν εν είδει σκυταλοδρομίας, η μία την θέση της στην άλλη στον πάγκο παράγοντας λόγους διαφορετικούς και ασυνάρτητους.
Οι τέσσερις γυναίκες λένε ιστορίες, ιστορίες που συνταιριάζουν τα σημαινόμενα της αρχαίας τραγωδίας και την αφέλεια της παιδικής μαγείας με το κυνήγι για την αγάπη στην οποιαδήποτε μορφή της. Μια αγάπη η οποία συνδέεται με την ευτυχία, αλλά πολύ συχνά καταλήγει σε κάποιον θάνατο. Όταν μιλάμε, ακούγεται αργότερα στην παράσταση «δεν λέμε λέξεις, λέμε πτώματα». Η αυθαίρετη αυτή σχέση της γλώσσας με αυτό που πραγματικά συμβαίνει, η αγκίστρωση σε αυτά που έχουν ήδη ειπωθεί αλλά και όλα αυτά που θέλουμε να πούμε αλλά δεν ξέρουμε πώς, γιατί κανείς δεν μας έμαθε, λειτουργεί σαν ένας κορμός που στηρίζει τα πολλαπλά σημαινόμενα της παραστασιακής διαδικασίας. Έτσι η παράσταση, ανά στιγμές, σταματάει να μιλάει, και τραγουδάει. Οι ηθοποιοί, είτε με μια πλήρη πολυφωνική αρμονία, είτε ατομικά, μιλάνε μέσω μελωδιών που μας πάνε πίσω στους τόπους και τους χρόνους. Τα μοιρολόγια ως τελετουργικά σύμβολα, μιας εξαφάνισης, ενός θανάτου, υποδηλώνουν εύστοχα τον «θάνατο» της Όλγας, ο οποίος εξάγεται συμπερασματικά όχι από την εξαφάνιση, αλλά από το ότι η ίδια η αγάπη, η αιώνια αναζήτησή της έχει πεθάνει. Ο πάγκος λειτουργεί και σαν ντιβάνι, το ντιβάνι του ψυχαναλυτή, ενώ ο «επιθεωρητής» που διεξάγει την έρευνα για την εξαφάνιση σε αυτό το μακρινό και ορεινό χωριό, στο οποίο τοποθετούνται λεκτικά οι γυναίκες, λειτουργεί αρχικά ως ο αναλυτής και αργότερα ως ο αναλυόμενος. Ο επιθεωρητής ρωτάει, οι γυναίκες όμως απαντούν σε αυτά που αυτές θεωρούν σημαντικά, παρουσιάζοντάς μας σταδιακά ένα παζλ, που λύνεται μόνο με την διαπίστωση ότι όλες είναι πλευρές ενός πολυγωνικού εαυτού, αυτόν της Όλγας. Ενός εαυτού, ο οποίος πλανάται στον χώρο και πισωγυρίζει στον χρόνο.
Πολύ συχνές αναφορές γίνονται στο νερό, στο νερό ως πηγή δύναμης και ζωής αλλά και ως πεδίο πνιγμού και αντανάκλασης της εικόνας. Το σκηνικό όπως είπαμε όμως, δεν θα μπορούσε να παραστήσει ρεαλιστικά τέτοια αναφορά, αλλά καθώς οι ηθοποιοί πνίγονταν στο νερό που δημιούργησαν λεκτικά, τόσο και το ίδιο μετατρεπόταν σε θάλασσα. «Εσένα η βουτιά σου πιάνει πάτο;» με ρώτησε η Γιούλη Καρναχωρίτη, φέρνοντας με σε μια ιδιαιτέρως δημιουργική αμηχανία. Η ηθοποιός σε μια εξαιρετική ερμηνεία, χωρίς ίχνος απαγγελίας, κάνει τα θραύσματα του κειμένου να μπαίνουν καθώς λέγεται στην παράσταση ως γυαλιά στο σώμα των θεατών, κάνοντας όλους μας να σκεφτόμαστε αν όντως οι λέξεις είναι από καιρό πεθαμένες. Το μουσικό κείμενο, απαρτιζόμενο αποκλειστικά από τις φωνές των ηθοποιών υπήρξε ο κινητήριος μοχλός της παράστασης και η βάρκα των θεατών στο ταξίδι μέσα στο νερό.
Δημοσιεύτηκε στο artic 20/01/2015
stove polish 